Krijg meer gedaan met 'Focus'!

Ik kan zo druk zijn op m’n werk! Toch voelt het aan het eind van zulke dagen alsof ik niks heb gedaan. ’s Avonds sla ik dan nog maar even mijn laptop open: met wat extra uurtjes werken los ik dit wel op.

Niet dus. De tijden zijn veranderd. De hoeveelheid prikkels die dagelijks op ons afkomt, staat gelijk aan 174 kranten per dag! Harder werken heeft geen effect meer: Focus wel!

Hoe je dat doet en waar onze concentratielekken zitten, beschrijft Mark Tigchelaar(MT) in zijn boek Focus aan/uit. Hij legt uit hoe onze hersenen reageren op prikkels en geeft veel praktische tips waarvan je vandaag nog het effect kunt ervaren. In deze blog leg ik kort uit met welke concentratielekken we te maken hebben. Ik geef je bij elk lek de tip die ik direct én met succes heb toegepast.

Concentratielek 1: Te weinig prikkels

Dit was echt een eyeopener voor mij: afgeleid worden doordat een taak te eenvoudig is. Ons denkbrein is altijd voor 100 % actief. Op het moment dat je voor een taak maar 75 % van je brein nodig hebt, gaat het op zoek naar andere prikkels. Nu snap ik waarom ik tijdens het administratief verwerken van aanmeldingen steeds even op mijn telefoon kijk.

MT geeft twee adviezen om dit op te lossen: maak je taak uitdagender door bijvoorbeeld je werktempo te verhogen. Of doe er iets bij wat geen bewuste aandacht vraagt, zoals radio luisteren. Ik koos voor het eerste. Ik gaf mezelf 15  minuten om 8 aanmeldingen te verwerken. Check! Dat het niet slim is om daarna toch even door Facebook te scrollen, lees je verderop.

Concentratielek 2: Te veel interne prikkels

Dit lek vind ik heel herkenbaar: de hele dag gaan er allerlei gedachten door mijn hoofd die me afleiden. Omdat ons brein verslaafd is aan nieuwe prikkels, volg ik die gedachten en vind ik het lastig om me te concentreren op mijn taak. Eén van de tips van MT pas ik al jaren met succes toe: haal je gedachten uit je hoofd en schrijf ze op. Dit wordt door psychologen cognitieve distributie genoemd.

Nieuw voor mij is het OHIO-principe: Only Handle It Once. Begin niet aan een taak als je geen ruimte hebt om hem af te handelen. Hier heb ik meer moeite mee. Net voor een overleg check ik nog snel even mijn mail. Mijn brein wordt onnodig belast, want ik heb geen tijd om op de mail te reageren. Na het overleg begin ik gewoon weer bij af. Dus ja, ‘I handle it twice’.

Concentratielek 3: Te weinig brandstof

Ook dit lek is voor mij niet nieuw: ik werk bewust maximaal 6 uur per dag. Dan is mijn brandstof op. Ik merk aan de lijve dat onze productiviteit niet recht evenredig is met het aantal uren dat we aan iets besteden. Er is een tipping point: op een gegeven moment zorgt meer uren werken voor minder resultaat. Daarnaast voorkomt op tijd pauze nemen dat onze prestatie afneemt. Wat je dan doet in zo’n pauze? Zorg dat je geen nieuwe informatie opneemt (gerichte aandacht). Dus check geen nieuws of appberichten. Daarvoor heb je alsnog je brein nodig. Tijdens een echte pauze doe je iets met open aandacht: zo heb je ruimte om opgenomen informatie te verwerken. Dus gewoon echt even niks doen.

We zijn aan het eind van de dag niet vermoeid door de inspanning, maar door het gebrek aan ontspanning!

Concentratielek 4: Te veel externe prikkels

Afleidende prikkels worden geblokkeerd door de superiore prefontale cortex, onderdeel van ons brein. Belangrijk dus om voldoende brandstof over te houden om dit goed te laten functioneren! Stop je brein niet te vol met alles wat je wilt onthouden. Wissel niet te veel tussen taken en neem genoeg pauze. Een prikkelarme omgeving werkt heel productief. Precies de reden waarom ik graag thuis werk, de laatste tip van MT die ik hier noem.

Nog veel meer tips, inzichten en uitleg vind je in zijn boek. Wetenschappelijk onderbouwd én heel toegankelijk geschreven.

Luister ook de podcast DRIVE van Mark Tuitert in gesprek met Mark Tigchelaar over zijn ontdekkingen rondom Focus (aflevering 18).